انواع خاک رس در ساخت آجرنما
انواع خاک رس:
1. خاک رس رسوبی:
این خاک معمولا به صورت پوسته رسوبی تحت فشار تشکیل میشود و چون مسیری طولانی را از محل تخریب و تجزیه سنگهای تشکیل دهنده طی میکند به قطعات بسیار ریز و فشرده تبدیل و به طور طبیعی دچار فعل و انفعالاتی میشود؛ گاهی ناخالصیهای متعدد مانند وجود منیزیوم، قلیاها و اکسیدهای آهن و مشتقاتی از کوارتز و میکا و گرانیت در آنها دیده میشود. در مواقعی که گلهای رسوبی یکی از مواد لازم را کم دارد، سفالگران بر اساس تجربیات خود، هنگام ورز دادن گل یا زمان خشک شدن، مواد مورد نیاز مانند پودر سنگریزه و ماسه را شناسایی و به طرق مختلف به آن اضافه میکنند.
۲. خاک رس گلولهای:
این خاک معمولا به شکل طبیعی خود در بسترهایی از لایه زمین تشکیل میشود. به نظر میرسد چون به اندازه رسهای رسوبی جابهجا و با مواد دیگر ترکیب نمیشود و به صورت تودههایی در رگههای لایه زمین به دست میآید، چندان تحت فشار نبوده، به همین علت قابلیت انقباض آنها گاهی به ۲۰ درصد میرسد.
۳. خاک رس قرمز:
این نوع خاک در مکانهایی تشکیل میشود که مواد آهنی و رسوبات سنگ آهن در جریان تخریبها و فشارهای پوسته زمین بیشتر از سایر مواد وجود دارد. اکسیدهای آهن در شکلپذیری گل، میزان حرارت لازم برای پخت و استحکام بعدی آن نقش عمدهای دارد. ترکیبات این خاک بسیار متنوع است و درجه پخت آن گاهی تا ۱۲۰۰ درجه بالا میرود. این خاک هنگام پخت در حرارت بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه به رنگهای زرد، نخودی و قرمز درمیآید.
۴. خاک رس آهکی:
این نوع خاک دارای ترکیباتی شامل ماسه، شن، مواد آهکی و مواد گدازنده دیگر بوده و بنابراین شکلپذیری آن مشکل است؛ میزان درجه حرارت و کنترل و نظارت بر پخت آن حائز اهمیت است.
۵. خاک رسهای دیرگداز:
این خاک در مکانهایی وجود دارد که سنگهای معدنی آن سنگهای سخت و بیشتر زغالسنگ بوده است. مولکولهای تشکیل دهنده این خاک باعث میشود که شکلپذیری چندانی نداشته و به حرارت بالا نیاز داشته باشد.